در این مطلب برای مقایسه دو ازمایش سل فری یا nipt و آمنیوسنتز یه توضیح جمع و جور و کلی خدمت شما عزیزان ارائه میشه.
فرق آزمایش سل فری و آمنیوسنتز
برای اینکه تفاوت رو دقیق بفهمید توضیحات پایین در مورد دو تا تست که اتفاقا خیلی خیلی خلاصه هست رو بخونین تا همه چیز بعدا دستتون بیاد
آمنیوسنتز چه روندی داره؟
همونطور که می دونیم آمنیوسنتز به معنای گرفتن مایع دور جنین و ازمایش بر روی اون هست. در رحم مایعی دور جنین وجود داره که بهش میگن مایع آمنیون که نقش های زیادی رو برای جنین در حال رشد ایفا می کنه که مهمترینش ضربه گیری! هست. یک جنین به طور طبیعی بعد از مراحل ابتدایی بارداری هر روز میزانی از مایع آمنیوتیک داخل رحم مادر رو از طریق دهانش میبلعه و همچنین ادرار جنین وارد همین مایع میشه. به همین دلیل این مایع پر است از سلول های جنینی به ویژه سلول های مجاری ادراری جنین.
در آمنیوسنتز از طریق یک متخصصی پریتانولوژیست میزانی از این مایع گرفته میشه و پس از کشت دادن این مایع و رشد کردن سلول های جنین بر روی این سلول های آزمایشات ژنتیکی انجام داد از جمله بررسی کروموزومی جنین برای بیماری های کروموزومی از جمله سندرم داون.
آمنیوسنتز یک تست تشخیصی است یعنی دقت آن تقریباً 100 درصد می باشد اما یک مشکل همراه آن وجود دارد اینکه احتمال نیم تا 1 درصد برای سقط جنین وجود دارد.
پس تا اینجا شد آمنیوسنتز که اگر بخواهید اطلاعات کاملتری هم در مورد آمنیوسنتز داشته باشید می تونین اینجا کلیک کنید.
اما سل فری یا نیفتی یا نیپتی یا NIPT چی هست؟(چندتا اسم😊!!)
در ازمایش سل فری دیگه خبری از نمونه گیری مستقیم از سلول های جنینی موجود در مایع آمنیوتیک نیست، در این آزمایش همانند غربالگری از مادر خون گرفته می شود و این خون مورد آزمایش قرار میگیرد. در خون هر انسانی میزانی از DNA یا همان ژن ها به صورت شکسته شده و خارج از سلول وجود دارند که همراه با جریان خون گردش می کنند. اما در مادران بارداری میزانی از این DNA یا ژن ها از جنین می باشند، یعنی میزانی از DNAهای موجود در جنین از طریق جفت وارد جریان خون مادر شده است. در روش سل فری این DNA های جنین آزاد موجود در گردش خون مادر برای بررسی بیماری های جنین از جمله تریزومی 21 مورد بررسی قرار می گیرند. پس چون در اینجا نمونه گیری از جنین وجود ندارد پس احتمال سقطی هم نداریم! خب بریم سراغ یک سری سوال پر تکرار:
ازمایش سل فری بهتر است یا آمنیوسنتز
با توجه به توضیحاتی که بیان شد آزمایش سل فری نسبت به آمنیوسنتز از این نظر بهتره که در سل فری بر خلاف آمنیوسنتز احتمال سقط وجود ندارد و روند نمونه گیری در آن بسیار ساده و غیرتهاجمی هست. اما یک ایراد بزرگ وجود دارد چون در روش سل فری نمونه گیری مستقیم از جنین وجود ندارد پس دقت 100درصدی هم وجود ندارد اما دقت داشته باشید در روش سل فری جواب منفی کاذب بسیار کمی وجود دارد یعنی:
اگر در سل فری نتیجه تایید کننده جنین سالم باشد یا جواب برای بیماری مثل سندرم داون منفی باشد این جنین به احتمال بسیار زیادی سالم است و احتمال بیماری داون در آن وجود ندارد
اگر در سل فری نتیجه تایید کننده جنین با بیماری مثل تریزومی 21 یا همان سندرم داون باشد یا به عبارتی جواب مثبت باشد احتمال مثبت کاذب وجود دارد یعنی دقت در این حالت در حدود 98 تا 99 درصد می باشد و ممکن است جنین سالم باشد پس:
اگر جواب سل فری برای بیماری کروموزومی مثل سندرم داون منفی بود خیال همه راحت میشه ولی اگر جواب سل فری مثبت شد شما باید برید سراغ آمنیوسنتز که از طریق اون بتونین جواب سل فری رو تایید کنید.
آزمایش سل فری دقیق است یا آمنیوسنتز
سوال خیلی از مراجعه کنندگان در مورد دقت آمنیوسنتز و سل فری می باشد همانطور که گفته شد دقت آمنیوسنتز از سل فری بالاتر و تقریباً صد در صد می باشد.
سل فری مثبت و آمنیوسنتز منفی
همانطور که در بالا نیز اشاره شد در مواردی پیش میاد که در آزمایش های یک خانم باردار ما نتایج سل فری مثبت و آمنیوسنتز منفی رو شاهد هستیم مثلا برای سندرم داون، چنانچه در بالا اشاره شد به واسطه دقت بالاتر آمنیوسنتز و اینکه آمنیوسنتز بر خلاف سل فری یک تست تشخیصی است نه غربالگری در ای موارد جنین به عنوان جنین سالم از نظر تریزومی 21 یا سندرم داون محسوب میشود.
و حالا نتیجه گیری:
ازمایش سل فری یا آمنیوسنتز
با در نظر گیری تمام جوانب بیان شده پروتکل های علمی به این صورت می باشد که در مواردی که پس از غربالگری های بارداری و در نظر گیری فاکتورهای متفاوت از جمله سن مادر میزان ان تی و …خطر اختلالات کروموزومی در خانم کم و در ناحیه نرمال جمعیتی باشد هیچکدام از تست های سل فری و آمنیوسنتز لازم نیست
در موارد که با توجه به تست های غربالگری و در نظر گیری فاکتورهای گفته شده خطر مادر در مقایسه با جمعیت نرمال یک خطر بینابینی باشد در این حالت با در نظر گیری هفته بارداری در صورت امکان توصیه به انجام سل فری می شود که اگر در آن جواب منفی بود مادر نیاز به تست بیشتری ندارد و جنین سالم است، اما اگر جواب مثبت بود برای تایید نهایی حتما می بایست آمنیوسنتز انجام شود، لازم به ذکر است هفته بارداری یک فاکتور بسیار مهم در همه تصمیم گیری ها است.
در موارد که با توجه به تست های غربالگری و در نظر گیری فاکتورهای گفته شده خطر مادر در مقایسه با جمعیت نرمال یک خطر بالا برای مثال 1 در 5 باشد در این حالت با در نظر گیری هفته بارداری اولین تست پیشنهادی آمنیوسنتز می باشد می باشد.
- اگر مادر باردار هستید می توانید از طریق تماس با شماره 03537265676 با متخصص ژنتیک پزشکی مرکز ژنتیک پزشکی دکتر زعیمی در مورد بهترین تصمیم گیری برای انجام غربالگری، سل فری یا آمنیوسنتز مشورت بگیرید.
