هپاتیت C چیست؟
هپاتیت C یک عفونت ویروسی است که به کبد آسیب می‌زند. این بیماری از طریق تماس با خون آلوده به ویروس HCV منتقل می‌شود. در بسیاری از موارد، افراد مبتلا به هپاتیت C علائمی ندارند، اما اگر درمان نشود، می‌تواند به مشکلات جدی کبدی مانند سیروز یا سرطان کبد منجر شود.
ساختار و عملکرد ویروس HCV 
- ویروس RNA تک رشته ای مثبت با پوشش لیپیدی
- دارای دو گلیکوپروتئین اصلی (E1 وE2 ) برای ورود به سلول های کبد.
- توانایی تغییر ژنتیکی بالا(ژنوتیپ های مختلف)، که درمان آن را پیچیده تر می کند.
راه‌های انتقال هپاتیت C
ویروس هپاتیت C عمدتاً از طریق خون آلوده منتقل می‌شود. مهم‌ترین راه‌های انتقال این ویروس عبارتند از:
- استفاده مشترک از سوزن یا سرنگ در افرادی که مواد مخدر تزریقی مصرف می‌کنند.
- انتقال خون آلوده، به ویژه در گذشته، قبل از اینکه خون به طور دقیق غربالگری شود.
- انتقال از مادر به نوزاد در هنگام تولد (اگرچه این خطر کمتر از هپاتیت B است).
- تماس با خون آلوده در محیط‌های درمانی، اگر تجهیزات پزشکی استریل نباشند.
علائم هپاتیت C
اکثر افراد مبتلا به هپاتیت C علائمی ندارند و بیماری آن‌ها به‌طور مزمن در می‌آید. با این حال، زمانی که بیماری به مراحل پیشرفته‌تر می‌رسد، علائمی مانند:
- خستگی شدید
- درد شکم، به ویژه در ناحیه کبد
- زردی پوست و چشم‌ها
- کاهش اشتها
- تهوع و استفراغ
- ادرار تیره
ممکن است ظاهر شود. اگر هپاتیت C درمان نشود، می‌تواند به سیروز کبدی یا سرطان کبد منجر شود.
تشخیص هپاتیت C
برای تشخیص هپاتیت C، پزشک معمولاً آزمایش‌های زیر را توصیه می‌کند:
- آزمایش آنتی‌بادی HCV: برای شناسایی آنتی‌بادی‌های ضد ویروس هپاتیت C در خون.
- آزمایش RNA HCV: برای تعیین میزان ویروس در خون و بررسی فعالیت آن.
- آزمایش ژنتیکی: برای شناسایی نوع ژنتیکی ویروس و تعیین بهترین درمان.
نحوه انجام آزمایش
- گرفتن نمونه خون
- سانتریفیوژ و جداسازی پلاسما
- استخراج RNA و انجام آزمایش به صورت کمی یا کیفی
درمان هپاتیت C
خوشبختانه، درمان هپاتیت C پیشرفت زیادی کرده است و با داروهای ضدویروسی جدید، بیش از ۹۵٪ افراد مبتلا به هپاتیت C بهبود می‌یابند. درمان معمولاً شامل داروهای خوراکی است که به‌طور مستقیم ویروس را هدف قرار می‌دهند و دوره درمان آن‌ها ۸ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد.
پیشگیری از هپاتیت C
در حال حاضر، واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد، اما رعایت نکات بهداشتی می‌تواند از انتقال این بیماری جلوگیری کند:
- اجتناب از استفاده مشترک از سوزن‌ها یا سرنگ‌ها.
- رعایت بهداشت در محیط‌های درمانی و استفاده از تجهیزات استریل.
- استفاده از وسایل شخصی خود، مانند تیغ و مسواک.
- آزمایش هپاتیت C در صورت داشتن خطرات شغلی یا اجتماعی مانند تماس با خون آلوده.
